„Lalek” zginął 21 października 1963 r.

Jest noc z 20 na 21 października
1963 roku. Historycznie rzecz ujmując dzieje się to kwadrans temu.

Półtora roku wcześniej odbył się
pierwszy koncert niebiesko-czarnych. Tegoż roku olbrzymią popularność zdobywa
zespół The Beatles wydając dwie płyty
Please Please Me i With The Beatles. Dwa lata temu powrócił w glorii chwały na Ziemię Jurij
Gagarin, pierwszy człowiek kosmonauta. 19 czerwca 1963 roku szczęśliwie wróciła
na Ziemię Walentyna Tierieszkowa po 48 okrążeniach naszego globu co upamiętnił
swoim wielkim przebojem, „Wala twist”
pierwszy polski girls band „Filipinki”.

Na Kremlu już od 10 lat zasiada
Nikita Chruszczow zastąpiwszy ojca narodów Stalina. W Polsce rządzi
niepodzielnie Polska Zjednoczona Partia Robotnicza z Władysławem Gomułką na
czele. Nie ma już Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, jest za to Służba
Bezpieczeństwa i oddziały ZOMO.

Pierwsze pokolenie powojenne
osiąga dorosłość. Druga wojna światowa wydaje się być daleką przeszłością.
Dzieci w szkołach czytają lekturę „O
człowieku, który się kulom nie kłaniał ”pióra Janiny Broniewskiej, córki
słynnego poety Władysława.

 Podziwiają
bohaterskiego generała „Waltera” Karola Świerczewskiego, tego samego, który
wraz z bolszewicką armią w 1920 roku zabijał polskich obrońców ojczyzny.

Właśnie tej nocy z 20 na 21
października 1963 r. trwa tajna operacja z udziałem ZOMO.

Czego może ona dotyczyć niemal
dwadzieścia lat po wojnie? Co spowodowało, że oddział służb specjalnych
komunistycznego państwa dotarł potajemnie nocą do małej lubelskiej wsi Stary
Majdan?

Powodem jest jeden człowiek,
Józef Franczak PS. „Lalek”, najbardziej poszukiwana postać w PRL.

Znalazł się zdrajca Stanisław
Mazur, który przy pomocy radzieckiego urządzenia podsłuchowego” liliput”
namierzył i postanowił za trzy tysiące ówczesnych złotych wydać na śmierć
ostatniego walczącego partyzanta Rzeczpospolitej, Józefa Franczaka ps. Lalek.

Imię i nazwisko kapusia ustalił
niedawno lubelski oddział IPN. Zachowało się również pokwitowanie odbioru owych
trzydziestu srebrników. Był to członek rodziny niedoszłej żony Józefa
Franczaka. Niedoszłej, gdyż żaden ksiądz nie chciał udzielić im ślubu bądź to z
tchórzostwa bądź z obawy przed esbecką prowokacją.

Dotychczas hańba i posądzenie
niesłusznie dotykało niewinnej rodziny, mieszkańców tej właśnie wioski, u
których często Lalek się ukrywał.

Zorientowawszy się w zasadzce
Józef Franczak nie poddał się. Podczas próby wymknięcia się ostrzeliwał
esbeków. Zginął przeszyty serią z karabinu maszynowego. Według raportu umierał
około dwóch minut. W aktach znajduje się nawet zdjęcie zabitego ostatniego
partyzanta RP z widocznymi na piersiach śladami postrzałów.

Swoją walkę o wolną Polskę
rozpoczął w 1939 roku w wieku 21 lat zaś zakończył bohaterską śmiercią po 24
latach, mając lat 45. Był żołnierzem zgrupowania cichociemnego Hieronima
Dekutowskiego „Zapory”. Po śmierci swego dowódcy w 1949 roku nie złożył broni i
jak wielu innych z tego oddziału walczył jeszcze w czasach tak dla nas
nieodległych.

Ostatni polski partyzant Józef
Franczak jako zawodowy podoficer dostał się w 1939 roku do rosyjskiej niewoli,
z której brawurowo zbiegł. Po powrocie do domu zaangażował się natychmiast w
podziemną walkę.

W 1944 roku ujawnił się chcąc
wstąpić do drugiej armii Wojska Polskiego. Skierowano go do obozu internowania
w Kąkolewnicy. Właśnie nieopodal tej miejscowości stacjonował sąd polowy, w
którym masowo wyroki śmierci podpisywał „człowiek, który się kulom nie kłaniał”,
 wiecznie zataczający się alkoholik w
polskim mundurze niejaki gen. Karol Świerczewski. Zwłoki zamordowanych, co
wykazała ekshumacja w 1990 roku grzebano potajemnie w Uroczysku Baran.

Wtedy to Lalek poprzysiągł walkę
z komunistami do samej śmierci. Po ucieczce z Kąkolewnicy powrócił do
partyzanckiej walki kontynuując ją jeszcze 19 lat.

Mieliśmy po odzyskaniu
niepodległości hasła grubej kreski, wybierzmy przyszłość. Zapomniano jednak
chyba celowo o pięknej przeszłości i wielkich prawie nieznanych bohaterach.

Na próżno było do niedawna
szukać jakiegokolwiek pomnika ostatniego polskiego partyzanta. Nie było ulicy
jego imienia, placu, ronda czy nawet niewielkiego klombu.

Dopiero za prezydentury Lecha
Kaczyńskiego Polska przypomniała sobie o „Lalku” i „Zaporczykach”.

Młodzież w szkołach nie ma
zielonego pojęcia, że jeszcze w latach sześćdziesiątych byli tacy, którzy nie
pogodzili się z komunistycznym zniewoleniem i walczyli z bronią w ręku.

Żaden Polski filmowiec nie
sięgnął do życiorysu Józefa Franczaka, choć jego życie i walka to temat
wymarzony na scenariusz filmowy.

Polska po 1989 roku zapomniała o
swoich bohaterach.

Zapomniała, gdyż zajęta była
czczeniem i szybką produkcją nowych autorytetów i wzorów do naśladowania, do
których postać „Lalka” i jemu podobnych nijak nie pasowała.

 4 marca 1957 r. poległ ostatni
partyzant na Białostocczyźnie, ppor. Stanisław Marchewka "Ryba" z
WiN. W aktach IPN zachowała się notatka oficera SB mówiąca o tym, że leśny
bunkier "bandyty" udekorowany był obrazem Matki Boskiej
Częstochowskiej. Dopiero w lutym 1959 r. schwytano Michała Krupę ps. "Wierzba",
a w 1961 roku Andrzeja Kiszkę „Dęba”.

W Poznaniu do końca czerwca 2009 r. stał olbrzymi,
16 metrowy monument ze zbrojonego betonu ku czci generała Karola Świerczewskiego.
Właśnie przeciwko rozbiórce owego pomnika ku czci „człowieka, który się kulom nie kłaniał” protestowali w ubiegłym
roku: Marek Siwiec, Krystyna Łybacka i hiszpański deputowany Miguel Angel
Martinez, który w otoczeniu około czterdziestu osób wykrzyczał :

"Walter
stanowi pomost między Polską a Hiszpanią, między ludźmi w naszych krajach. Nie
możemy zgodzić się na zburzenie tych pomostów. My ich potrzebujemy budując
przyszłą historię Europy”.

Przeciwników pomnika porównano
do Hunów i Talibów.